Mądra poprawa

System Mądrej Poprawy a uzależnienie.

Trochę zboczymy z tematów tego bloga, ale nie za bardzo. Było już o nawykach i ich modyfikacji w celach bardziej pożądanych. Teraz skupimy się na nałogach, czyli tych najbardziej destrukcyjnych form nawyków. Problem uzależnienia i jego profilaktyki wchodzi w zakres działań jakie podejmuje jednostka w celu ulepszenia siebie.  I to nie zależnie od rodzaju tego uzależnienia. Nie chodzi tylko o alkohol, mamy przecież uzależnienie od narkotyków i innych substancji, uzależnienie od zakupów, seksu, hazard, czy uzależnienie od internetu. Nie możemy zapomnieć o uzależnieniu od jedzenia. Jest tego dużo. I rośnie skala tego zjawiska, bo uzależnić można się w zasadzie od wszystkiego. Prawdopodobnie można uzależnić się też od jedzenia marchewki 😉 Nawet od ćwiczeń można się uzależnić. Każde zachowanie może stać się nałogiem, choćby wydawało się jak najbardziej niewinne. Istotą uzależnienia nie jest jego przedmiot, ale zaburzone podejście do niego. W momencie, kiedy dane zachowanie przynosi nam jakieś szkody, zaczyna nam uwierać, a mimo to nie możemy przestać, wtedy możemy mówić o uzależnieniu.

Uzależnienie więc, to  specyficzna forma przyzwyczajenia o określonych cechach i sile z jaką wpływają na nasze funkcjonowanie w życiu. I taki stan trwa. Trwa, bo nie możemy tego kontrolować, całe nasze życie zaczyna się kręcić wokół uzależnienia. Do momentu, kiedy upadniemy przez nasze uzależnienie tak nisko, że nie możemy istnieniu owego już zaprzeczyć. Wtedy zaczynamy poszukiwać pomocy.

I co my mamy do wyboru, jeżeli już chcemy wyzdrowieć i przejąć stery naszego życia? I jako, że wiadomym jest, że istnieje program AA ( już od 1935 roku!) z jego odnogami na każdy typ uzależnienia, to część może mieć problem z jego założeniami wynikającymi z jego odniesieniem do Boga, czy metodologią jego programu, który zwalnia człowieka z odpowiedzialności za nałóg (od Boga zależy kiedy nas łaską pokieruje), oraz uzależnia wyjście z nałogu w momencie duchowego nawrócenia. Już pomijając fakt, że uczestniczy się w tym programie dożywotnio. W związku z tym rozumiem, że niektórzy mogą mieć problemy z tego typem silnie nacechowanym religijnie programem “na zawsze”, co może zniechęcać ich w znalezieniu innej formy pomocy. Pomimo tego, że panuje wszem i wobec mit AA jako odpowiedzi na problem uzależnienia i przekonanie, że tylko ten program może pomóc w uzdrowieniu, nie jest to prawda . Niewielu wie, że istnieje alternatywny program. Jest to ruch, który powstał w odpowiedzi na “zamknięte” ramy AA. Stworzył go amerykański lekarz Joe Gerstein a nazywa się Smart Recovery. Gernstein stworzył swój program 4 kroków w 1994 i od tego czasu jego zasięg się zwiększa. W tej chwili jest to jedyna alternatywa dla AA. To, co mnie najbardziej pociąga w tym programie, to fakt, że jest oparty na nauce i jest neutralny światopoglądowo. Podstawą natomiast jest założenie, że uzależnienie jest ludzkim uwarunkowaniem i może być okiełznane przez osobę uzależnioną przy pomocy dostępnych w obecnym świecie środków: książki, medycyna, wsparcie bliskich, czy opieka profesjonalna, przy jednoczesnym odrzuceniu przekonania, że nałóg bierze nas we władanie na całe życie. Program przede wszystkim akcentuje, że to człowiek uzależniony ma wszelkie “moce zasobowe”, aby sobie z problemem poradzić. Smart opiera się na terapii poznawczo-behawioralnej ( która to powstała z teorii uczenia się), a w szczególności na racjonalno-emotywnej terapii zachowań Alberta Elisa. W terapii Elisa odkrywamy negatywne przekonania, które prowadzą do niepożądanych zachowań (nałóg) i zamianie ich na te bardziej produktywne i racjonalne.

Smart Recovery posiada swój zestaw kroków (nie 12, tylko 4) i narzędzi, które pomagają modyfikować te nie pożądane zachowania. Dla przykładu narzędzie ABC:

• A to zdarzenie aktywujące (wyjście z pracy na przykład)
• B to przekonanie (np.: muszę odreagować stres zakupami)
• C konsekwencje (np.: wykorzystanie limitu na koncie)

Program ten uczy uzależnionych dlaczego robią, to co robią, jak temu zapobiec i przerwać ciąg negatywnych zachowań, nie często niszczących życie własne i bliskich oraz jak temu zapobiec. Brzmi logicznie. Natomiast słowa twórcy tego programu przekonały mnie najbardziej:

Na spotkaniach Smart Recovery  nie modlimy się, nie odmawiamy “Ojcze Nasz” i nie zawodzimy pieśni – mówi Gerstein. – Nie pokładamy nadziei w siłach nadprzyrodzonych i nie oczekujemy, że ludzie będą tu przychodzili w nieskończoność. Przychodzą, zdrowieją i żyją dalej.

za: Guardian

---

Jako psycholog uważam system ten za odzwierciedlający obecny stan wiedzy, co do zachowań ludzkich i możliwościom ich modyfikacji w sytuacji, gdy potrzeba taka zaistnieje. Niestety program ten jest nie dostępny w Polsce. A szkoda,  bo pozytywna terapia poznawczo-behawioralna jest najbardziej skuteczną formą pomocową w przypadku wielu problemów. Istnieje jednak możliwość skorzystania z pomocy “on line” – gdy posługujemy się j.angielskim w stopniu komunikatywnym lub zwrócenie się do dobrego psychoterapeuty pracującego w tym nurcie w miejscu zamieszkania. Jeżeli znacie kogoś, kto szuka pomocy w nałogu, podzielcie się tym wpisem proszę.